Dzisiaj nowelizacja KPC weszła w życie!
Dzisiaj, czyli 7 listopada 2019 r., weszła w życie rewolucyjna zmiana Kodeksu postępowania cywilnego. W procedurze cywilnej zaczynają obowiązywać rozwiązania, które powracają po kilku latach oraz zupełnie nowe regulacje prawne.
Od dzisiaj nic już nie będzie takie samo. To hasło może się wydawać górnolotne, ale zmian jest tak dużo i są one takiego kalibru, że nawet to zdanie nie oddaje w pełni tego, co czeka procedurę cywilną. Nowelizacja KPC gruntownie zmieni organizację rozpraw przez Sądy, wprowadzi całkowicie nowe instytucje prawne, a na strony postępowania nałoży dodatkowe obowiązki. Poniżej krótki przewodnik najważniejszych zmian w KPC:
Organizacja postępowania
W pierwszej kolejności po wniesieniu pozwu, nastąpi zbadanie jego treści. Jeżeli z treści pisma nie będzie wynikało żądanie rozstrzygnięcia sporu o charakterze sprawy cywilnej, to takie pismo zostanie zwrócone. Inaczej – jeżeli pismo oznaczone jako „pozew” tak naprawdę nie jest pozwem, to Sąd nie będzie się nim zajmował i po prostu je zwróci. Dlatego tak ważne jest prawidłowe sformułowanie naszego żądania.
Gdy pismo wszczynające postępowanie zostanie uznane przez Sąd za pozew, wówczas nastąpi doręczenie jego odpisu pozwanemu. Jeżeli pozwany nie podejmie dwukrotnie awizowanej przesyłki, wtedy do akcji wkroczy komornik. Więcej o doręczaniu pozwów przez komorników pisałem TUTAJ.
Jeżeli pozwany otrzyma już odpis pozwu, to wraz z nim zostanie zobowiązany do złożenia odpowiedzi na pozew w terminie co najmniej dwóch tygodni. Takie zobowiązanie do udzielenia odpowiedzi będzie obowiązkowe. Więcej o związanych z tym zmianach możesz przeczytać TUTAJ.
Po złożeniu przez strony pism procesowych, odbędzie się postępowanie przygotowawcze, na którym strony albo zawrą ugodę, albo dojdzie do sporządzenia planu rozprawy.
Idzie nowe
Całkowitą nowością jest wprowadzenie pojęcia nadużycia prawa procesowego. Do takiego nadużycia dochodzi, gdy strona wykorzystuje przysługujące jej uprawnienia procesowe do innego celu niż obrona swoich praw. Najczęstszym przykładem takiego nadużycia jest składanie wniosków procesowych tylko dla przedłużenia postępowania lub oczywiście bezzasadnych. Konsekwencją nadużycia prawa procesowego może być obciążenie takiej strony kosztami postępowania nawet w przypadku gdyby wygrała spór. Inne przewidziane środki, którymi Sąd może „karać” stronę nadużywającą swoich praw to grzywna, nałożenie zwiększonych kosztów procesu lub podwyższenie stopy odsetek zasądzonych od tej strony.
Odnośnie odsetek, to nowością jest również wprowadzenie możliwości ich naliczania od zasądzonych kosztów procesu. Po więcej informacji odsyłam do mojego innego wpisu TUTAJ.
W stosunkach między przedsiębiorcami do katalogu umów dochodzi nietypowy rodzaj umowy – umowa dowodowa, na podstawie której strony mogą wyłączyć określone dowody w ewentualnym przyszłym postępowaniu w sprawie z danego stosunku prawnego. To rozwiązanie omawiałem w tym wpisie.
Postępowanie gospodarcze
Dla przedsiębiorców jest to kluczowa zmiana w KPC – powrót do odrębnej procedury gospodarczej. Właściwie większość wpisów na tym blogu dotyczy właśnie tych zmian. Wprowadzone zostały nowe wymogi formalne, takie jak wskazanie adresu poczty elektronicznej, czy zamieszczenie w treści pierwszego pisma procesowego oświadczenia o powołaniu wszystkich twierdzeń i dowodów.
Oprócz tego, postępowanie gospodarcze to zwiększony rygoryzm zarówno w powoływaniu nowych twierdzeń i dowodów (zobacz TUTAJ), jak i generalnie w przeprowadzaniu postępowania dowodowego. Przedsiębiorcy powinni zadbać o to, aby wszelkie istotne okoliczności były odpowiednio udokumentowane. Świadkowie w postępowaniu gospodarczym będą bowiem powoływani tylko wyjątkowo.
W niektórych przypadkach trzeba także pamiętać, że sprawa będzie sprawą gospodarczą, nawet jeżeli nie wszystkie strony są przedsiębiorcami. Takim przykładem będzie sprawa z umowy o roboty budowlane. Wówczas należy pamiętać o możliwości zgłoszenia wniosku o wyłączenie sprawy spod rygorystycznych przepisów.
Co teraz?
Czas na przygotowanie się do nowych przepisów upłynął. Teraz praktyka pokaże, które z nowych rozwiązań się sprawdzą, a które okażą się nietrafione. Całkowicie nowe instytucje na pewno z początku wprowadzą trochę zamieszania ale dobrze przygotowani będą potrafili z nich korzystać w taki sposób, aby jak najlepiej zadbać o swoje interesy. Mam nadzieję, że na tym blogu odnajdziesz poszukiwane informacje, które przydadzą się w nowym procesie cywilnym.
P.S. Nowelizacja KPC weszła w życie 7 listopada 2019 r. Mój pierwszy post na tym blogu ukazał się 7 listopada 2017 r. Dziś blog kończy więc równo 2 lata. Przypadek? 😉
Dzień dobry!
Mam banalne pytanie laika. Po wprowadzeniu postępowania gospodarczego, jako przedsiębiorca nie mogę już pozwać drugiego przedsiębiorcy za niezapłaconą fakturę w EPU ? W zasadzie elektroniczne postępowanie upominawcze przestało być narzędziem w stosunkach między przedsiębiorcami?
Łukasz, w sprawach gospodarczych EPU nadal obowiązuje i nadal można z niego korzystać. Zobacz na art. 458[1] § 2 KPC:
„W sprawach gospodarczych rozpoznawanych według przepisów niniejszego działu przepisy o innych postępowaniach odrębnych stosuje się w zakresie, w którym nie są sprzeczne z przepisami niniejszego działu. Nie dotyczy to spraw gospodarczych rozpoznawanych w europejskim postępowaniu nakazowym, europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń oraz elektronicznym postępowaniu upominawczym.”
Oznacza to, że przepisy EPU mają pierwszeństwo przed procedura gospodarczą.
Należy jednak pamiętać, że jeżeli pozwany wniesie sprzeciw lub Sąd uzna, że nie ma podstaw do wydania nakazu zapłaty, to sprawa trafi do sądu według właściwości ogólnej, a wtedy będzie już rozpoznawana w postępowaniu gospodarczym.
Dzień Dobry
Działając w imieniu spółki z o.o., w której pracuje, złożyłam pozew ( nie jestem profesjonalnym pełnomocnikiem) o wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Jak rozumiem, Sąd zobowiązany jest do wysłania pouczenia stronom, na podstawie art. 4584 § 1 k.p.c. Takowe pouczenie nie dotarło do nas. Czy jest to dopuszczalna praktyka Sądu i jakie mogą być dla powoda następstwa takiej sytuacji?
Pozdrawiam serdecznie
Małgorzata, sąd najprawdopodobniej takie pouczenia dostarczy wraz z wydanym nakazem zapłaty. Jeżeli takie pouczenia nie zostały dostarczone, to zobacz na § 4 powołanego przepisu:
„§ 4. Stronę, której nie udzielono pouczeń, o których mowa w § 1, w sposób przewidziany w § 2, uważa się za pozbawioną możności obrony swych praw, chyba że nieudzielenie pouczeń nie miało wpływu na zachowanie tej strony w toku postępowania.”
Czyli jeżeli sąd tego zaniecha, to w przypadku niekorzystnego rozstrzygnięcia będzie można w apelacji powoływać się na pozbawienie możności obrony praw przez daną stronę. Jest to przesłanka do stwierdzenia nieważności takiego postępowania. Oczywiście trzeba tu wykazać w jaki sposób brak udzielenia odpowiednich pouczeń miał realny wpływ na zachowanie strony w postępowaniu sądowym.
Dziękuję za odpowiedź.
Mam jeszcze jedno pytanie.
Art. 458(8). [Zmiana przedmiotu roszczenia w toku postępowania]
§ 1. W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Jednakże w przypadku zmiany okoliczności powód może żądać, zamiast pierwotnego przedmiotu sporu, jego równowartości lub innego przedmiotu, a w sprawach o świadczenie powtarzające się może nadto rozszerzyć powództwo o świadczenia za kolejne okresy.
Jak rozumieć ten przepis?
Mamy złożony pozew przeciwko przedsiębiorcy w Miejscowości B. Rozpozanie sprawy przeciąga się tak, że teraz mamy nowe niezapłacone faktury. Wypadałoby złożyć nowy pozew w sprawie kolejnych płatności. Czy w świetle tego przepisu mogę to zrobić. Nie jest to świadczenie okresowe, a zakupy z wolnej ręki.
Małgorzata, jeżeli powstały nowe należności, ale nie wynikają one ze świadczenia, które się powtarza (takim powtarzającym się świadczeniem jest np. czynsz najmu), to jedyną opcją jest tutaj złożenie nowego pozwu o zapłatę tych należności, które nie były przedmiotem pierwszej sprawy. Przepis nie zabrania złożenia kolejnego pozwu, tylko wskazuje jakie ewentualnie roszczenia można jeszcze zgłosić w już toczącym się postępowaniu.
Serdecznie dziękuję za odpowiedź.
Ps. Gratuluję zdania egzaminu radcowskiego 😉
Bardzo dziękuję 🙂
Witam a ja mam pytanie odnośnie egzekucji z nieruchomosci . Wiadomo, ze teraz pandemia oraz wprowadzenie art952 kpc ale co zrobić jak komornik nawet nie chce wpisu zrobić , tłumacząc się tym właśnie artykułem. Zaznaczę, że inni komornicy robią to i oczywiście wiem., ze skarga śle ciekawa jestem czy to przejdzie
Beata, oczywiście samo wszczęcie egzekucji z nieruchomości jest obecnie możliwe. Nie jest możliwe samo przeprowadzenie licytacji (o ile oczywiście nieruchomość jest przeznaczona na potrzeby mieszkaniowe dłużnika). Natomiast wszelkie inne czynności – w tym dokonanie opisu i oszacowania można normalnie przeprowadzać. Tym bardziej Komornik może złożyć wniosek o wpis do KW. W mojej ocenie skarga na czynności komornika byłaby tutaj uzasadniona.
No właśnie tego chce komornik, żeby to sąd rozstrzygnął
Beata, ewentualnie można wskazać Komornikowi, że jeżeli taki wpis do KW nie jest sprzeczny z treścią jakiegokolwiek przepisu wprowadzonego w związku z pandemią, to należy uznać, że jest dopuszczalny, a ewentualne wykazanie jego niedopuszczalności powinno leżeć po stronie dłużnika, a nie wierzyciela.
Dziękuje serdecznie