Posiedzenie przygotowawcze w postępowaniu cywilnym
Wraz z wejściem w życie nowelizacji KPC (7 listopada 2019 r.) obowiązywać będą całkiem nowe regulacje dotyczące sporządzania planu rozpraw. Będzie to plan określający kolejne terminy posiedzeń, terminy przeprowadzenia dowodów oraz termin wydania wyroku. Swojego rodzaju „rozkład jazdy”, terminarz, dokument zawierający najważniejsze informacje o przebiegu sprawy.
Zanim jednak do sporządzenia takiego planu rozprawy dojdzie, to Sąd wezwie strony do stawienia się na posiedzenie przygotowawcze. Takie posiedzenie Sąd wyznaczy dopiero po złożeniu przez pozwanego odpowiedzi na pozew.
Cel posiedzenia przygotowawczego
Podstawowym celem tego posiedzenia jest przede wszystkim umożliwienie rozwiązania sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń. Ni mniej, ni więcej oznacza to, że posiedzenie przygotowawcze ma posłużyć do przeprowadzenia rozmów ugodowych. O tym, że taki jest główny cel tego posiedzenia świadczy treść nowego art. 2055 § 1 KPC:
§ 1. Posiedzenie przygotowawcze służy rozwiązaniu sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy. Jeżeli nie uda się rozwiązać sporu, na posiedzeniu przygotowawczym sporządza się z udziałem stron plan rozprawy.
Posiedzenie przygotowawcze, z uwagi na swój cel, nie będzie więc aż tak formalne, jak inne posiedzenia (o braku formalizmu możesz przeczytać więcej TUTAJ). Co nie oznacza, że nie należy lekceważyć tego posiedzenia, ponieważ stawiennictwo na nim będzie obowiązkowe, zwłaszcza dla powoda:
Art. 2055. § 3. Do udziału w posiedzeniu przygotowawczym są obowiązani strony i ich pełnomocnicy. Przewodniczący może zwolnić stronę od obowiązku stawienia się na posiedzenie przygotowawcze, jeżeli z okoliczności sprawy wynika, że udział pełnomocnika będzie wystarczający.
Brak stawienia się na wyznaczone posiedzenie przygotowawcze przez powoda będzie zaś skutkować automatycznym umorzeniem postępowania. Dodatkowo Sąd rozstrzygnie o kosztach tak samo, jak przy cofnięciu pozwu, czyli generalnie uzna powoda za stronę przegrywającą sprawę. A nikt nie chciałby przecież przegrać sporu tylko przez to, że nie stawił się na posiedzenie przygotowawcze…
Plan rozprawy, czyli dlaczego posiedzenie przygotowawcze jest ważne?
No dobrze, a co w przypadku gdy od razu wiemy, że nie chcemy zawrzeć ugody? Czy wtedy takie posiedzenie przygotowawcze jest zwykłą stratą czasu? Oczywiście, że nie! Gdy nie dojdzie do zawarcia ugody, wtedy Sąd z udziałem stron sporządzi wspomniany już plan rozprawy.
Plan ten zastąpi wszelkie postanowienia Sądu odnośnie zgłoszonych przez strony dowodów. Dlatego niezwykle ważne jest, aby stawić się osobiście na posiedzeniu przygotowawczym. Wówczas będziemy mogli wypowiedzieć się co do zgłaszanych wniosków. Ponadto do momentu zatwierdzenia planu rozprawy będziemy mieli jeszcze czas na to, aby powołać nowe twierdzenia i dowody:
Art. 20512. § 1. Jeżeli wyznaczono posiedzenie przygotowawcze, strona może przytaczać twierdzenia i dowody na uzasadnienie swoich wniosków lub dla odparcia wniosków i twierdzeń strony przeciwnej do chwili zatwierdzenia planu rozprawy. Twierdzenia i dowody zgłoszone po zatwierdzeniu planu rozprawy podlegają pominięciu, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo potrzeba ich powołania wynikła później.
Ale oprócz zastąpienia odrębnych postanowień dowodowych Sądu plan rozpraw będzie również zawierał inne elementy. Dokładnie określa to art. 2059 § 1 i 2:
Art. 2059. § 1. Plan rozprawy zawiera rozstrzygnięcia co do wniosków dowodowych stron, zastępując w tym zakresie postanowienie dowodowe. Przepisy art. 236 i art. 2432 stosuje się odpowiednio.
§ 2.W miarę potrzeby plan rozprawy może zawierać:
1) dokładne określenie przedmiotów żądań stron, w tym rozmiar dochodzonych świadczeń wraz z należnościami ubocznymi;
2) dokładnie określone zarzuty, w tym formalne;
3) ustalenie, które fakty i oceny prawne pozostają między stronami sporne;
4) terminy posiedzeń i innych czynności w sprawie;
5) kolejność i termin przeprowadzenia dowodów oraz roztrząsania wyników postępowania dowodowego;
6) termin zamknięcia rozprawy lub ogłoszenia wyroku;
7) rozstrzygnięcia innych zagadnień, o ile są niezbędne do prowadzenia postępowania.
Należy pamiętać, że wszystkie ustalenia zawarte w planie rozprawy wiążą również tę stronę, która nie była obecna na posiedzeniu przygotowawczym. W przypadku powoda może to być sytuacja, w której złożył on wniosek o przeprowadzenie posiedzenia bez jego udziału, zaś w przypadku pozwanego – wtedy, gdy po prostu nie stawi się on na posiedzenie, albo pomimo stawienia się, nie bierze w nim aktywnego udziału.
Wpływ na dalszy proces
Po sporządzeniu planu rozprawy będzie on podpisywany przez strony. Dlatego bardzo ważne jest, aby znalazły się w nim wszystkie ważne stwierdzenia i informacje dotyczące sporu – przede wszystkim należy zwrócić uwagę czy żądanie jest określone precyzyjnie, a także czy prawidłowo określono fakty, które są sporne pomiędzy stronami. To właśnie na te fakty, które będą wskazane w planie rozprawy, będą przeprowadzane dowody w sprawie. Dlatego pominięcie niektórych spornych faktów w planie rozprawy może skutkować niedopuszczeniem przez Sąd dowodu powołanego w celu wykazania tych faktów.
Jak widzisz, posiedzenie przygotowawcze, to nie tylko próba polubownego rozwiązania sporu. To także sporządzenie planu rozprawy, który będzie kształtował całe dalsze postępowanie. Zlekceważenie sprawy na tym etapie może zemścić się w dalszym jej toku, dlatego bardzo ważne jest, aby już na posiedzeniu przygotowawczym być maksymalnie przygotowanym.
Pomimo, że posiedzenie przygotowawcze nie będzie formalistyczne, to sam plan rozprawy musi być sporządzony jak najprecyzyjniej. Jeśli więc nie stawisz się na posiedzeniu przygotowawczym, to Sąd i pozwany mogą sporządzić taki plan bez Ciebie. A to nie brzmi zbyt dobrze, prawda?
